ilk çağdaş medeniyetlerin oluştuğu yerleşkelere denir, tarihin ilk demokratik anayasası 3.000 yıl önce mersinin fındıkpınarı yaylasında yazılmıştır. ayrıca tarihin bilinen ilk ilim yuvası, fındıkpınarı ilköğretim okulu M.Ö 500 senesinde kurulmuş ve günümüze kadar faaliyetlerine devam etmiştir.
kaynak: bilimmeyen tarih dergisi sayfa 33
son dönemde popülerliğinin artmasıyla beraber zengin sınıfın tatil için gittiği yerleşkelerdir. angelina jolie ibizadaki evini satıp yayladan ev aldı mesela. elon musk arge çalışmalarına yaylada devam ediyor. picasso en güzel eserlerini yaylada bazlama yiyerek vermiştir.